Það getur haft umtalsverð áhrif á rekstur fyrirtækja að rétt sé staðið að ræstingum. Öllum líður betur í hreinu umhverfi, en auk þess getur það haft bein áhrif á heilsu starfsmanna að vinna á vel ræstum vinnustað, og þar með fækkað veikindadögum.
Ari Þórðarson, framkvæmdastjóri Hreint, skrifaði grein um tengsl ræstinga og heilbrigðis í Fréttablaðið í vikunni. Þar rekur hann með skýrum hætti hvernig það að ræsta vinnustaði vel hefur bein áhrif á heilsu starfsfólks, og þar með fjarvistir vegna veikinda.
Eins og Ari fjallar um í greininni reyna margir vinnuveitendur að gera sitt til að draga úr veikindum starfsmanna. Það er boðið upp á flensusprautur, hvatt til handþvotta, sett upp handspritt og fleira í þeim dúr. Fáir átta sig hins vegar á því hversu mikil áhrif það getur haft á heilsufar starfsmanna að ræsta vinnustaðinn vel og reglulega. Þannig má draga úr sýklaflórunni á vinnustaðnum sem herjar á ónæmiskerfið.
Við hjá Hreint vitum að skólar eru ekki síður vinnustaðir en skrifstofur og verksmiðjur. Ræstingar í skólum eru ekki síður mikilvægar fyrir vinnuveitendur, enda kalla veikindi skólabarna gjarnan á fjarveru starfsmanna.
Óljóst umfang vandans
Í grein sinni reynir Ari að fara yfir umfang vandans. Það er ekki auðvelt að átta sig á honum, sem eflaust er hluti af skýringunni á því kæruleysi sem virðist ríkjandi gagnvart tengingu ræstinga og heilbrigðis.
Ari skrifar: „Í kjarakönnun BHM sem gerð var 2014 kom fram að 44,3% þeirra sem þátt tóku í könnuninni höfðu mætt veikir til vinnu á 12 mánaða tímabili. Litlu færri, eða 43,9%, höfðu verið frá vinnu vegna eigin veikinda eða veikinda barna án þess að vinna heima.
Nú er óvarlegt að áætla að hlutfallið sé eins í öllum geirum samfélagsins. En sé það eitthvað í líkingu við þetta þýðir það að af tæplega 190 þúsund vinnandi manns eru um 83 þúsund þeirra frá vinnu í einn eða fleiri daga á hverju ári.
Það þýðir líka að svipaður fjöldi mætir veikur í vinnuna, með tilheyrandi smithættu, samanber áðurnefnda könnun. Bakteríur eiga greiða leið á milli fólks, hvort sem það er á leikskólanum, í kaffiteríunni eða á salerninu.“
Fjarvistir draga úr framleiðni
Það er því augljóst heilbrigðismál að gæta að hreinlæti, enda ljóst að starfsfólk sem mætir veikt til vinnu getur skapað mikla smithættu. Ef hreinlæti er ábótavant eykst enn á smithættuna. Allt eykur þetta á fjarveru starfsmanna frá vinnustað, dregur úr framleiðni og dregur atvinnulífið niður.
Á undanförnum árum hefur áherslan í ræstingum á Íslandi verið á lág verð. Litlu skiptir hvernig gæði ræstinganna eru, svo framarlega sem einhver lágmarksskilyrði eru uppfyllt.
Í grein sinni segir Ari þetta skammsýni, enda geti krónur sem fari í að bæta ræstingu komið margfalt til baka með því að draga úr veikindum þeirra sem starfa í því umhverfi sem ræst er, hvort sem það eru starfsmenn á vinnustað eða börn í leikskólum, grunnskólum eða á öðrum skólastigum.
Þarf að breyta viðhorfum
„Það sama gildir um ræstingar og matarinnkaup. Við kaupum ekki alltaf ódýrasta matinn sem í boði er, nema við séum illa stödd fjárhagslega. Við skoðum innihaldið og veljum hollan og góðan mat frekar en ódýra og lélegri vöru. Það gerum við heilsu okkar vegna. Á sama hátt og við horfum á gæði matarins sem við borðum ættum við að horfa á gæði ræstinga í umhverfi okkar.
Við þurfum að breyta því viðhorfi sem ríkjandi er í samfélaginu til ræstinga og horfa á gæði ekki síður en verð. Þannig geta stjórnendur fyrirtækja bætt ræstingu og dregið úr fjarvistum vegna veikinda. Það er skaðleg stefna að kaupa alltaf ódýrustu ræstingu sem völ er á, án tillits til gæða. Þeirri skaðlegu stefnu þarf að breyta,“ skrifar Ari.